PATARA'DA GÜNLÜK YAŞAM

Patara, Akdeniz’in kıyısında yer alan ve Likya Birliği’nin başkenti olarak tarihe geçen görkemli bir antik kenttir. M.Ö. 8. yüzyıla kadar uzanan tarihi, bölgenin stratejik konumunun yanı sıra sosyal ve kültürel yapısını da yansıtır.  Likya ‘nın en büyük ve en önemli liman kenti olan Patara, ticaret, demokrasi ve dini ritüellerin bir arada harmanlandığı bir yaşam merkeziydi.

Patara ‘nın mimari dokusu, halkın yaşam tarzını ve dönemin toplumsal yapısını anlamamıza da olanak tanır. Patara şehrinin sütunlarla çevrili ana caddeleri, agoraları, hamamları ve Likya Birliği Meclisi gibi kamusal yapılarıyla o dönemin metropol niteliğini taşımaktaydı. Günlük yaşamlarında ise ticaret önemli bir yer kaplamaktaydı. Patara ‘nın limanı, Akdeniz ticaretinin en önemli merkezlerinden biriydi. Limandan zeytinyağı, buğday ve şarap gibi ürünler ihraç edilirken, lüks kumaşlar ve değerli taşlar gibi mallar da ithal edilirdi. Patara halkı sabah saatlerinde limana gelen malların agora da sergilenişini izler, alışveriş yapar ve sosyal bağlarını güçlendirirdi. Kadınlar ise genellikle evde dokuma yapar ya da pazar yerinde temel ihtiyaçlarını karşılamak için bulunurlardı.

Sanat ve eğlence, Patara halkının günlük hayatında da önemli bir yer tutardı. Antik tiyatrosu yalnızca bir eğlence alanı değil, aynı zamanda halkı bir araya getiren bir sosyal merkezdi. Tiyatroda Yunan tragedyaları ve komedyaları sahnelenir, festivallerle halkın ruhu canlandırılırdı. Halkın dini yaşantısına gelecek olunursa, Patara Apollo Tapınağı ile tanınır ve bu tapınak geleceği görme yetisi ile ünlü kahinlere ev sahipliği yapardı. Hatta o dönemdeki denizciler, uzun yolculuklarına çıkmadan önce tapınağa ziyaret ederek koruma dilerlerdi.

Bu antik kent aynı zamanda Aziz Nikolaos’un (Noel baba) doğum yeri olarak da bilinir. M. S. 4. yüzyılda Patara ‘da doğan Aziz Nikolaos, Myra’da piskopos olarak görev yapmış ve iyiliksever kişiliğiyle tanınmıştır. Bugün Noel Baba figürünün temelini oluşturan Aziz Nikolaos ‘un yaşamı, bölgenin Hristiyanlık tarihi açısından önemini arttırır. Son dönemde yapılan kazılarda, Aziz Nikolaos’a ait olduğu düşünülen bir lahit bulunmuş ve bu durum, arkeoloji dünyasında büyük bir yankı uyandırmıştır. Kazılar, bu lahitin Aziz Nikolaos’a ait olduğunu kanıtlamak için kazılara devam etmektedir.

Patara, yalnızca tarihi ve kültürel zenginlikleriyle değil, aynı zamanda doğal güzellikleri ile de dikkat çeker. Türkiye’nin en uzun plajına sahip olan bu bölge altın rengi kumlarıyla ünlenmiştir. Ayrıca Patara plajı ve çevresindeki kum tepeleri antik dönemde farklı amaçlarla kullanılmıştır. Özellikle kum, rüzgâr etkisiyle kentteki bazı yapıları örtmüş ve bu da günümüze kadar   korunmalarını sağlamıştır. Örneğin tiyatronun büyük bir kısmı bu kumlarla kaplanmış halde bulunmuş ve kazılar sırasında ortaya çıkarılmıştır. Bu doğal oluşumlar, antik dönemdeki kent halkı için bir tehlike yaratmış olsa da aynı zamanda bir koruma görevi üstlenmiştir.

Kısaca Patara, sadece kalıntılarıyla değil, bir zamanlar bu kentte yaşayan halkıyla da tarihe iz bırakmıştır. Liman ticareti ile zenginleşen Patara halkı, zeytin ve üzüm bağlarından elde ettikleri ürünleri ihraç ederek ekonomiye can vermiş ayrıca demokratik yönetim anlayışını benimseyerek de Likya Birliği’nin başkenti olmanın hakkını vermiştir. Halk, yalnızca ticaret ve tarımla değil, sanat, kültür ve dinle de iç içe bir yaşam sürmüştür. Tiyatrosunda gösteriler izler, agorada alışveriş yapar ve Apollo tapınağında tanrılara adaklar sunarlardı. Günlük yaşamının bu hareketliliği, Patara ‘yı Likya ‘nın en canlı ve en güçlü şehirlerinden biri haline getirmiştir. Bugün bu kadim halkın izleri, antik kentin kalıntılarında ve bölgenin ruhunda yaşamaya devam etmektedir.